معرفی فیلتراسیون هیدرولیک
فیلتراسیون هیدرولیک یکی از مهم‌ترین مراحل در نگهداری و بهره‌برداری از سیستم‌های هیدرولیک است. روغن هیدرولیک به عنوان قلب سیستم، وظیفه انتقال نیرو و روانکاری قطعات را بر عهده دارد. اما با گذر زمان و کارکرد مداوم، ذرات معلق، گرد و غبار، رطوبت و فلزات سایشی وارد مدار می‌شوند. این آلودگی‌ها اگر حذف نشوند، باعث کاهش راندمان، استهلاک پمپ و شیرها، ایجاد نشتی داخلی و در نهایت خرابی کل سیستم می‌شوند.
فیلتراسیون دقیق روغن نه تنها عمر تجهیزات را افزایش می‌دهد بلکه باعث کاهش هزینه‌های تعمیرات، کاهش توقف خط تولید و بهبود عملکرد سیستم می‌شود.
چرا فیلتراسیون روغن هیدرولیک مهم است؟
-
حفاظت از پمپ و شیرها: ذرات معلق می‌توانند به سطح پیستون‌ها و اسپول شیرها آسیب بزنند.
-
جلوگیری از نشتی داخلی: آلودگی باعث ساییدگی اورینگ‌ها و سطوح سیلندر می‌شود.
-
افزایش عمر روغن: روغن تمیز دیرتر اکسید می‌شود و نیاز به تعویض کمتر خواهد داشت.
-
بهبود راندمان سیستم: کاهش افت فشار و جلوگیری از گرفتگی مسیرها.
انواع فیلتر در سیستم هیدرولیک
برای حذف آلودگی‌ها در بخش‌های مختلف مدار، از فیلترهای متنوعی استفاده می‌شود:
| نوع فیلتر | محل نصب | کاربرد |
|---|---|---|
| فیلتر مکش (Suction Filter) | قبل از ورودی پمپ | جلوگیری از ورود ذرات درشت به پمپ |
| فیلتر فشار (Pressure Filter) | بعد از پمپ | حذف ذرات ریز در فشار کاری بالا |
| فیلتر برگشت (Return Filter) | مسیر برگشت روغن به مخزن | گرفتن آلودگی‌های ایجادشده در مدار |
| فیلتر هوا (Breather Filter) | روی درپوش مخزن | جلوگیری از ورود گرد و غبار هنگام تنفس مخزن |
| فیلتر آنلاین (Off-Line Filter) | مدار جانبی | فیلتراسیون مداوم بدون توقف سیستم |
پارامترهای مهم در انتخاب فیلتر
-
درجه فیلتراسیون (Micron Rating): نشان‌دهنده حداقل اندازه ذراتی است که فیلتر می‌تواند حذف کند (معمولاً ۳ تا ۱۰ میکرون).
-
دبی عبوری (Flow Rate): باید متناسب با ظرفیت سیستم انتخاب شود.
-
فشار کاری (Pressure Rating): مخصوصاً برای فیلتر فشار مهم است.
-
نوع المنت فیلتر: سلولزی، شیشه‌ای یا استیل با راندمان مختلف.
علائم نیاز به تعویض یا سرویس فیلتر
-
افزایش افت فشار در مدار
-
تغییر رنگ روغن به قهوه‌ای یا شیری
-
هشدار سنسور آلودگی (Clogging Indicator)
-
صدای غیرعادی پمپ
نکات نگهداری
-
بازرسی دوره‌ای فیلترها و ثبت فشار ورودی و خروجی.
-
استفاده از روغن هیدرولیک استاندارد (ISO VG 46 یا 68).
-
تعویض به‌موقع المنت فیلتر بر اساس ساعت کارکرد یا هشدار سنسور.
-
هنگام تعویض روغن، سیستم را شستشو (Flushing) کنید.
برندهای معتبر فیلتر هیدرولیک
-
Parker (پارکر)
-
Hydac (هایداک)
-
Bosch Rexroth (بوش رکسروت)
-
Mahle (ماهله)
-
Donaldson (دونالدسون)
این برندها فیلترهایی با دقت میکرونی بالا و طول عمر زیاد تولید می‌کنند.
جمع‌بندی
فیلتراسیون هیدرولیک یک سرمایه‌گذاری است، نه هزینه. تمیز نگه داشتن روغن هیدرولیک باعث افزایش عمر پمپ‌ها، شیرها و سیلندرها می‌شود و از توقف تولید جلوگیری می‌کند. انتخاب فیلتر با کیفیت و سرویس منظم، بهترین راه برای حفظ سلامت سیستم‌های هیدرولیک است.
